همشهری آنلاین- بهاره خسروی : عصر چهارشنبه، ۲۸ مرداد سال ۱۳۳۲، فضل‌الله زاهدی از تهرانی آشفته و غم گرفته به محمدرضا پهلوی در یک تلگراف کوتاه نوشت: «برگرد.» این پیام در واقع نقطه پایان به نتیجه رسیدن کودتا و مسجل شدن سقوط دولت دکتر مصدق در کمال ناباوری و بهت مردم تهران بعد از گذراندن یک روز پرهیاهو و تنش بود. به عبارت دیگر، با این تلگراف مجوز بازگشت محمدرضا پهلوی به تهران صادر شد و کودتایی که در مرحله اول اجرایش لو رفت، با تلاشی دوباره توانست مصدق را کنار بزند.
قصه‌های خواندنی تهران را اینجا دنبال کنید
شاه تلگراف زاهدی را در شامگاه ۲۸ مرداد در کمال ناباوری و ناامیدی از آینده سلطنش دریافت کرد. این تلگراف برای او حکم بیدار شدن از کابوس ماجرای دولت دکتر مصدق و نهضت ملی شدن نفت و پایین کشیدن مجسمه‌هایش در تهران و رشت بود. اردشیر آل عوض، تهران‌پژوه درباره ماجرای این تلگراف تعریف می‌کند: «۴ بعدازظهر ۲۸ مرداد ۱۳۳۲ بود که فضل‌الله زاهدی خود را نخست‌وزیراعلام کرد. عصر همان روز دکتر مصدق به بازداشتگاه رفت و زاهدی به شاه طی یک تلگراف خبر داد که اوضاع تحت کنترل است و او می تواند به تهران بازگردد. شاه که بعد از کودتای ناموفق ۲۵ مرداد گریخته بود در رم تلگراف را دریافت می‌کند.»
آل عوض با گریزی به جزئیات ماجرای لو رفتن کودتای ۲۵ مرداد و فرار شاه و مجوز دوباره بازگشتش به تهران تعریف می‌کند: «محمدرضا شاه روز ۲۲ مرداد پای دو برگه مهم را امضا کرد: اولی حکم برکناری نخست‌وزیر مصدق و دومی بر سر کار آمدن فضل‌الله زاهدی از فرماندهان ارتش به‌عنوان نخست وزیر. سپس بعدازظهر از تهران خارج و سمت سواحل خزر رفت. بهانه این سفر هم استراحت بود. نیمه‌شب ۲۴ مرداد گارد شاهی خانه مصدق را محاصره کرد. غافل از اینکه یکی از ارتشی‌های علاقه‌مند و طرفدار مصدق، نقشه کودتا را لو داده است. شاه که در کلاردشت منتظر سقوط مصدق بود سوار بر هواپیما به مقصد عراق حرکت کرد و بعد هم از رم سر درآورد. تلگراف زاهدی در عصر کودتای ۲۸ مرداد بود که در واقع مجوز بازگشت دوباره او را صادر کرد.»
نظر شما